Thông điệp của Tổng Thư ký VIAc 2025

Thưa Quý vị,

Năm 2024 tiếp tục là một năm đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ của VIAC, thể hiện tinh thần sẵn sàng cho những giai đoạn phát triển kế tiếp trong hành trình xây dựng và thúc đẩy sự phát triển của VIAC nói riêng và phương thức Trọng tài và Hòa giải tại Việt Nam nói chung. Trước những biến động khó lường của kinh tế trong nước và quốc tế, VIAC không ngừng nâng cao năng lực thích ứng bằng việc theo sát những chuyển động của thị trường và đời sống kinh tế - xã hội, đồng thời chủ động rà soát toàn diện các hoạt động trên tinh thần tiếp tục hoàn thiện và bồi đắp nền tảng để vững bước trong mỗi giai đoạn phát triển.

Trong năm qua, VIAC đã tiếp nhận 478 vụ tranh chấp, đây tiếp tục là một năm ghi nhận con số kỷ lục mới về số vụ tranh chấp được thụ lý và giải quyết trong lịch sử trên 30 năm hoạt động của VIAC.  Nhóm  tranh  chấp chiếm tỷ lệ cao nhất được ghi nhận phát sinh từ lĩnh vực mua bán hàng hóa (25%), lĩnh vực xây dựng (22%) và kinh doanh bất động sản (14%).

Đáng chú ý, tranh chấp trong lĩnh vực bất động sản tiếp tục ghi nhận mức tăng cao (79 vụ tiếp nhận mới trong năm 2024), điều này một phần là do tác động của Luật Đất đai năm 2024 và Luật Nhà ở năm 2023 về việc mở rộng thẩm quyền giải quyết tranh chấp của Trọng tài đối với lĩnh vực bất động sản, mặt khác phản ánh sự biến động của thị trường bất động sản trong thời gian qua. Bên cạnh đó, tranh chấp phát sinh từ các giao dịch tài chính cũng có xu hướng gia tăng, với 54 vụ tranh chấp, chiếm 11% tổng số vụ tiếp nhận trong năm. Sự dịch chuyển này cho thấy sự phản hồi của thị trường tài chính đối với lĩnh vực trọng tài ngày càng có nhiều khởi sắc và tích cực.

Trong năm 2024, VIAC tiếp tục kiên định theo đuổi định hướng phát triển tập trung vào hai nhóm mục tiêu chiến lược.

Thứ nhất, nâng cao chất lượng chuyên môn và uy tín, từng bước khẳng định vị thế tổ chức Trọng tài và Hòa giải hàng đầu tại Việt Nam, đồng thời hướng tới trở thành một lựa chọn đáng tin cậy cho các tranh chấp thương mại quốc tế trong khu vực. Mục tiêu này tiếp tục được hiện thực hóa thông qua việc chuyên nghiệp hóa đội ngũ nhân sự là các Trọng tài viên và Thư ký tố tụng, chuẩn hóa quy trình giải quyết tranh chấp, và không ngừng cập nhật những thực tiễn tốt nhất về trọng tài quốc tế phù hợp với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam, cụ thể:

(i) VIAC đã hoàn thiện và chính thức ra mắt Nền tảng Nộp đơn điện tử và Quản lý Vụ tranh chấp trực tuyến – VIAC eCase. VIAC eCase là kết quả của nhiều năm nghiên cứu và triển khai xây dựng của VIAC. Đây là một nền tảng được trang bị các tính năng nhằm giúp trải nghiệm tố tụng trọng tài trở nên linh hoạt và thuận lợi, tiết kiệm thời gian và chi phí cho các bên tranh chấp.

(ii) VIAC ban hành Hướng dẫn về việc chọn Trọng tài viên và các thủ tục liên quan theo Quy tắc tố tụng trọng tài của VIAC. Bản hướng dẫn này bao gồm các nội dung nhằm hỗ trợ các bên tranh chấp hiểu rõ quy trình và quyền lựa chọn Trọng tài viên theo Quy tắc VIAC; đồng thời đưa ra các hướng dẫn trong việc nhận diện năng lực, kinh nghiệm và sự phù hợp của Trọng tài viên được cân nhắc lựa chọn đối với tính chất của từng vụ tranh chấp. Bên cạnh đó, VIAC cũng liên tục tiến hành rà soát các văn bản mẫu khuyến nghị, các văn bản hỗ trợ tiến hành hiệu quả thủ tục tố tụng trọng tài khác để ban hành mới trong năm 2025. 

Thứ hai, tăng cường vai trò tham gia xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp lý, thông qua các hoạt động đóng góp chính sách và phản biện chuyên môn trong quá trình sửa đổi, xây dựng các văn bản pháp luật liên quan đến Trọng tài, Hòa giải, thương mại và đầu tư. Bằng việc tích cực phối hợp với các cơ quan lập pháp và cơ quan tư pháp, VIAC không chỉ góp phần thúc đẩy  sự  phát triển của thị trường giải quyết tranh chấp mà còn đóng góp tích cực vào công cuộc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về ADRs, nâng cao hiệu quả thực thi hợp đồng và tăng cường tính ổn định, minh bạch của môi trường kinh doanh tại Việt Nam. 

Trong năm qua, đại diện VIAC đã tham gia Ban soạn thảo Báo cáo rà soát và Dự thảo sửa đổi Luật Trọng tài thương mại và tích cực  đóng  góp ý kiến cũng như chia sẻ những hạn chế, vướng mắc trong quá trình thực thi các quy định trong lĩnh vực trọng tài thương mại. Đồng thời, VIAC tiếp tục duy trì cơ chế trao đổi, thảo luận chuyên môn thường xuyên với Tòa án nhân dân tối cao, Tòa Kinh tế Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội và Tòa Kinh tế Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh nhằm hướng tới việc nâng cao hiệu quả vai trò hỗ trợ và giám sát của Tòa án đối với hoạt động Trọng tài. 

Trong năm 2024, VIAC vinh dự có buổi làm việc với Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh để báo cáo về hoạt động của VIAC cũng như trao đổi về các vấn đề trọng tâm liên quan đến sự phát triển của thiết chế Trọng tài và Hòa giải tại Việt Nam. Thông qua các ý kiến chỉ đạo, đánh giá và định hướng của đồng chí Bộ trưởng, VIAC đã tiếp thu được nhiều gợi mở có giá trị cho việc hoàn thiện phương hướng hoạt động trong thời gian tới. Trong đó, VIAC đặt trọng tâm trở thành tổ chức tiên phong, tích cực tham gia đóng góp vào công cuộc hoàn thiện thiết chế Trọng tài, Hòa giải theo hướng Thân thiện, Minh bạch, Công bằng và Hiệu quả.

Trân trọng.

Ls. VŨ ÁNH DƯƠNG

Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký VIAC

Dấu ấn hoạt động VIAC năm 2024: 

*Thông điệp của Tổng Thư ký VIAC được trích từ Báo cáo thường niên năm 2024 của VIAC, theo dõi đầy đủ tại đây