VIAC chính thức công bố Điều kiện, Tiêu chuẩn đối với Ứng viên xem xét kết nạp vào Danh sách Trọng tài viên

Ngày 10/12/2025, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) đã ban hành Quyết định số 223/QĐ-VIAC, kèm theo Quy chế Kết nạp và Chấm dứt Tư cách Trọng tài viên của VIAC. Trên cơ sở Quy chế này, VIAC chính thức công bố tiêu chuẩn đối với ứng viên xem xét kết nạp và quy định về nhiệm kỳ Trọng tài viên.

Bộ quy chế được xây dựng nhằm hướng tới tiếp tục xây dựng đội ngũ Trọng tài viên VIAC là tập hợp các chuyên gia có năng lực chuyên môn, uy tín và kinh nghiệm, đáp ứng chuẩn mực liêm chính và tính chuyên nghiệp trong hoạt động giải quyết tranh chấp tại VIAC; qua đó góp phần thúc đẩy sự phát triển của trọng tài tại Việt Nam.

Tiêu chuẩn được thiết kế rõ ràng, định lượng và hướng tới năng lực thực tiễn

Theo Điều 2 của Quy chế, các tiêu chuẩn kết nạp Trọng tài viên được xây dựng theo hướng bảo đảm sự cân bằng giữa yêu cầu về nền tảng chuyên môn và thâm niên nghề nghiệp, năng lực thực tiễn tham gia tố tụng trọng tài, và năng lực ngoại ngữ nhằm đáp ứng các tranh chấp có yếu tố quốc tế và thủ tục trọng tài theo chuẩn mực quốc tế.

Cụ thể, tiêu chuẩn được chia thành 04 (bốn) nhóm chính bao gồm điều kiện về (i) độ tuổi, (ii) trình độ và kinh nghiệm chuyên môn, (iii) kinh nghiệm thực tiễn trọng tài, và (iv) năng lực ngoại ngữ.

Điều 2. Điều kiện kết nạp Trọng tài viên

1. Tiêu chuẩn kết nạp đối với các ứng viên:

a. Nằm trong độ tuổi từ 35 đến 65 tuổi; và,

b. Tốt nghiệp đại học trong và ngoài nước trong lĩnh vực chuyên môn cụ thể và có ít nhất 10 (mười) năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chuyên môn; hoặc đang là thành viên trở lên của Hiệp hội trọng tài quốc tế hoặc Viện trọng tài uy tín hoặc tổ chức tương đương [1] với thâm niên tối thiểu 01 (một) năm và có ít nhất 10 (mười) năm kinh nghiệm làm việc, hoặc tốt nghiệp bậc đại học, thạc sỹ hoặc tiến sỹ trong và ngoài nước với ngành đào tạo liên quan đến trọng tài quốc tế và có ít nhất 10 (mười) năm kinh nghiệm làm việc; và,

c. Có khả năng sử dụng thành thạo tiếng Anh hoặc ngoại ngữ khác để giải quyết tranh chấp hiệu quả theo thủ tục tố tụng trọng tài quốc tế; và,

d. Đã tham gia tối thiểu 05 (năm) vụ tranh chấp tại trọng tài quốc tế hoặc trong nước với tư cách Trọng tài viên và đã tham gia soạn thảo 03 (ba) phán quyết trọng tài.

Quy chế cũng quy định bổ sung điều kiện ưu tiên kết nạp đối với ứng viên có công trình nghiên cứu khoa học được đăng trên các ẩn phẩm uy tín trong nước và quốc tế và/hoặc có Thư giới thiệu của Hiệp hội nghề nghiệp quốc gia, cơ quan, tổ chức nơi ứng viên đang làm việc trong đó nêu rõ uy tín, đạo đức và năng lực chuyên môn của ứng viên và khẳng định sự ủng hộ đối với việc ứng viên trở thành Trọng tài viên của VIAC.

Ngoài ra, trong một số trường hợp cụ thể, Ban Điều hành VIAC sẽ xem xét kết nạp những ứng viên không đáp ứng đầy đủ tất cả các tiêu chuẩn trên nhưng là chuyên gia uy tín, đã tham gia ít nhất 07 (bảy) vụ tranh chấp với tư cách Trọng tài viên, hoặc có thành tựu nổi bật trong nghiên cứu, hoạt động chuyên môn. Việc kết nạp vào Danh sách Trọng tài viên không tự động dựa trên việc đáp ứng tiêu chí, mà thuộc thẩm quyền của Ban Điều hành, trên cơ sở nhu cầu giải quyết tranh chấp của VIAC từng giai đoạn.

Với các tiếp cận trên, tiêu chuẩn kết nạp được thiết kế theo hướng kết hợp giữa các tiêu chí định lượng và đánh giá thực tiễn, nhằm đảm bảo Trọng tài viên được lựa chọn không chỉ có nền tảng chuyên môn mà còn có kỹ năng tham gia tố tụng và đưa ra các quyết định trong quá trình tố tụng trọng tài, góp phần duy trì và tăng cường sự hiệu quả và tính công bằng của Hội đồng trọng tài trong quá trình giải quyết tranh chấp. Đồng thời, Quy chế cũng nêu rõ vai trò chủ động của Ban Điều hành VIAC trong việc duy trì chất lượng và cơ cấu chuyên môn phù hợp của đội ngũ Trọng tài viên VIAC trước những biến động của thị trường trọng tài trong nước và quốc tế.

Nhiệm kỳ Trọng tài viên 05 (năm) năm và cơ chế gia hạn theo đánh giá

Theo Điều 3, nhiệm kỳ của Trọng tài viên trong Danh sách Trọng tài viên VIAC là 05 (năm) năm, tính từ ngày Trọng tài viên được kết nạp. Trước khi hết nhiệm kỳ tối thiểu 01 (một) tháng, Ban Điều hành sẽ cân nhắc quyết định gia hạn hoặc không gia hạn dựa trên các tiêu chí, bao gồm:

Điều 3. Nhiệm kỳ của Trọng tài viên

2. Trước khi hết nhiệm kỳ của Trọng tài viên tối thiểu 1 tháng, Ban Điều hành, dựa trên các tiêu chí sau để cân nhắc, quyết định gia hạn hoặc không gia hạn nhiệm kỳ tiếp theo của Trọng tài viên:

a. Báo cáo của Ban thư ký tố tụng và các đơn vị khác của VIAC về kết quả hoạt động của Trọng tài viên trong nhiệm kỳ, bao gồm việc tuân thủ Quy tắc tố tụng trọng tài, Quy tắc đạo đức Trọng tài viên, các quy chế, hướng dẫn và quy định khác của Trung tâm;

b. Nhu cầu của hoạt động giải quyết tranh chấp tại Trung tâm;

c. Sự hợp tác của Trọng tài viên trong việc triển khai các hoạt động của Trung tâm cũng như sự đóng góp của Trọng tài viên đó trong nhiệm kỳ trước đó.Quyết định của Ban Điều hành về việc không gia hạn nhiệm kỳ tiếp theo của Trọng tài viên không cần thiết nêu lý do.

Như vậy, cơ chế gia hạn nhiệm kỳ Trọng tài viên không mang tính đương nhiên mà phụ thuộc vào kết quả đánh giá tổng thể cá nhân Trọng tài viên. Theo đó, tiêu chí để cân nhắc trọng tâm dựa trên báo cáo của Ban Thư ký Tố tụng, các đơn vị liên quan, đặc biệt về việc tuân thủ Quy tắc tố tụng, Quy tắc đạo đức Trọng tài viên, các quy chế/hướng dẫn/quy định khác của VIAC trong quá trình tham gia giải quyết tranh chấp.

Bên cạnh đó, Ban điều hành VIAC cũng đánh giá mức độ hợp tác, đóng góp của Trọng tài viên đối với các hoạt động chung của VIAC, có thể kể đến như hoạt động nghiên cứu, góp ý chuyên môn về Trọng tài và ADR, các vấn đề pháp lý trong các lĩnh vực cụ thể hay các hoạt động xúc tiến, truyền thông và đào tạo v.v. nhằm góp phần thúc đẩy sự phát triển của Trọng tài và ADR tại Việt Nam.

Cam kết về chuẩn mực đạo đức, độc lập và đồng hành cùng sứ mệnh của VIAC

Căn cứ theo Điều 4, việc gửi Đơn đề nghị tham gia Danh sách Trọng tài viên VIAC thể hiện rằng ứng viên xác nhận đã hiểu rõ và cam kết các nội dung trọng tâm gồm (i) không chịu bất kỳ hạn chế nội bộ, không làm phát sinh xung đột lợi ích hoặc vi phạm cam kết nội bộ cơ quan, tổ chức nơi làm việc, (ii) không là thành viên góp vốn, thành viên, người điều hành hoặc Trọng tài viên của tổ chức trọng tài khác tại Việt Nam tại thời điểm nộp hồ sơ và trong suốt thời gian là Trọng tài viên VIAC (nếu được kết nạp).

Bên cạnh đó, Khoản 3 Điều 4 đặt ra các cam kết gắn liền với việc cùng chia sẻ mục tiêu và sứ mệnh của VIAC thông qua việc tham gia các hoạt động đào tạo, trao đổi nghiệp vụ, xúc tiến và truyền thông; bảo vệ uy tín và lợi ích hợp pháp của Trung tâm; và tuân thủ đầy đủ Quy tắc Đạo đức Trọng tài viên cùng các quy định nội bộ liên quan. Các cam kết này cho thấy VIAC tiếp cận đội ngũ Trọng tài viên không chỉ trên phương diện chuyên môn, mà họ được kỳ vọng đóng vai trò gắn kết và chủ động trong việc phát triển uy tín và chất lượng hoạt động trọng tài của Trung tâm.

Việc chính thức công bố Tiêu chuẩn đối với ứng viên xem xét kết nạp và quy định về nhiệm kỳ Trọng tài viên đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình hoàn thiện khung quản trị đội ngũ Trọng tài viên của VIAC theo hướng chuyên nghiệp, minh bạch và phù hợp với yêu cầu phát triển của thị trường cũng như trong bối cảnh hội nhập. Những quy định này không chỉ góp phần bảo đảm chất lượng và tính nhất quán trong hoạt động của Trọng tài viên, mà còn tạo nền tảng để VIAC tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ, củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và các bên tranh chấp đối với cơ chế giải quyết tranh chấp bằng trọng tài tại Việt Nam.

____________________________________________________________________________________

Xem chi tiết thông tin về Tiêu chuẩn, điều kiện và nhiệm kỳ trọng tài viên TẠI ĐÂY.