VIAC gặp gỡ và làm việc với Đoàn công tác Cục Xúc tiến Mậu dịch Hồng Kông (HKTDC) về Trọng tài và ADR tại Việt Nam

Chiều ngày 07/8/2025 tại Hà Nội, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) đã có buổi gặp gỡ và làm việc với Đoàn công tác Cục Xúc tiến Mậu dịch Hồng Kông (HKTDC) về bối cảnh chung cùng một số cập nhật gần đây về sự phát triển của Trọng tài và các phương thức giải quyết tranh chấp thay thế (ADR) tại Việt Nam.

Tham gia buổi làm việc, về phía VIAC có GS. TS. Lê Hồng Hạnh – Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), Ls. Vũ Ánh Dương – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký VIAC, cùng một số cán bộ phụ trách các phòng ban chuyên môn. Về phía đoàn Cục Xúc tiến Mậu dịch Hồng Kông (HKTDC) có Ông Rimsky Yuen – Chủ tịch Ủy ban Tư vấn Dịch vụ chuyên nghiệp HKTDC, Nguyên Cục trưởng Cục Tư pháp, Chính quyền Đặc khu hành chính Hồng Kông, Ông Patrick Lau – Phó Giám đốc điều hành HKTDC, cùng đoàn đại biểu đại diện các đơn vị tổ chức, doanh nghiệp từ Hồng Kông trong các lĩnh vực Trọng tài và ADR, tư vấn luật, kế toán kiểm toán, tư vấn đầu tư, tài chính v.v.

Mở đầu buổi làm việc, ông Rimsky Yuen – Chủ tịch Ủy ban Tư vấn Dịch vụ Chuyên nghiệp HKTDC – đã gửi lời chào và cảm ơn tới các đại diện VIAC đã dành thời gian tham dự, trao đổi về thực tiễn Trọng tài và ADR tại Việt Nam. Từ góc độ là người đồng hành cùng HKTDC trong các hoạt động xúc tiến và hỗ trợ doanh nghiệp Hồng Kông, ông đánh giá trọng tài và ADR là những phương thức giải quyết tranh chấp thương mại được doanh nghiệp ngày càng ưa chuộng và ưu tiên lựa chọn. Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường phát triển ngày càng sâu rộng và môi trường kinh doanh liên tục biến động, nhu cầu về các cơ chế giải quyết tranh chấp hiệu quả, linh hoạt và phù hợp với thông lệ quốc tế đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Trên cương vị Đồng Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Hồng Kông (HKIAC), ông Rimsky nhấn mạnh vai trò của các tổ chức trọng tài quốc tế như VIAC và HKIAC trong việc thúc đẩy sự phát triển của các cơ chế giải quyết tranh chấp thay thế. Ông bày tỏ kỳ vọng hai tổ chức sẽ tăng cường trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm và triển khai các hoạt động hợp tác thiết thực, góp phần nâng cao chất lượng và vị thế của trọng tài và ADR không chỉ ở phạm vi quốc gia mà còn trên bình diện quốc tế.

Ông Rimsky YUEN – Chủ tịch Ủy ban Tư vấn Dịch vụ chuyên nghiệp HKTDC và GS. TS. Lê Hồng Hạnh – Chủ tịch VIAC phát biểu tại buổi gặp gỡ và làm việc

Cùng chia sẻ quan điểm tương tự, GS. TS. Lê Hồng Hạnh – Chủ tịch VIAC, nhận định Trọng tài thương mại – với vai trò là một thiết chế tài phán tư – đã và đang chứng minh được ưu thế trong việc xử lý các tranh chấp phát sinh trong hoạt động thương mại, đầu tư cả trong nước và trong giao thương xuyên biên giới. Ông cũng nhấn mạnh rằng trong thời gian qua VIAC luôn nỗ lực đồng hành cùng nhiều tổ chức trọng tài trong khu vực để đưa ra các sáng kiến, đóng góp thiết thực cho nền trọng tài và ADR không chỉ tại Việt Nam mà còn mở rộng ra phạm vi khu vực và quốc tế. Theo đó, từ phía VIAC, GS. TS. Lê Hồng Hạnh bày tỏ sự vui mừng trước các đề xuất thiết lập mối quan hệ hợp tác giữa VIAC và HKIAC từ phía ông Rimsky, đồng thời đánh giá cao cơ hội tiến hành thêm trao đổi về các vấn đề quan trọng. Ông cũng bày tỏ sẵn sàng tiến hành các trao đổi cụ thể hơn về các hoạt động hợp tác khả thi, hướng tới mục tiêu thiết lập, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của cả hai bên, qua đó phục vụ tốt hơn cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và Trung Quốc.

Đại diện VIAC chia sẻ và thảo luận cùng đoàn công tác HKTDC

Tiếp nối chương trình làm việc, đại diện VIAC – Bà Vũ Thị Hằng, Phó Trưởng Ban Thư ký, đã có phần chia sẻ tóm lược về bối cảnh Trọng tài thương mại tại Việt Nam. Bà nhấn mạnh hội nhập quốc tế cùng các cải cách pháp luật gần đây đã giúp mở rộng thẩm quyền giải quyết tranh chấp bằng phương thức trọng tài tại Việt Nam.

Về VIAC, Bà chia sẻ rằng VIAC đã và đang khẳng định vị thế là một trung tâm trọng tài uy tín, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế. Với lịch sử từ năm 1963, VIAC đã giải quyết hàng nghìn vụ việc có giá trị lớn, thu hút các bên từ nhiều quốc gia, trong đó có Trung Quốc (bao gồm cả Hong Kong và Ma Cao), phản ánh vai trò ngày càng quan trọng của VIAC trong thương mại quốc tế. Bên cạnh đó, quy tắc tố tụng linh hoạt, vừa tuân thủ và bám sát khung pháp lý trọng tài trong nước vừa tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế, cùng đó phán quyết được công nhận và thi hành rộng rãi theo Công ước New York 1958 cũng đã góp phần nâng cao uy tín của VIAC trên các bình diện.

Đặc biệt, gần đây VIAC đã ra mắt VIAC eCase - Nền tảng Nộp đơn điện tử và Quản lý vụ tranh chấp trực tuyến. Việc ra mắt VIAC eCase cũng thể hiện nỗ lực to lớn của VIAC nhằm thích ứng với quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế số của Việt Nam bằng cách tăng cường triển khai hợp đồng điện tử - cốt lõi của nền kinh tế số. Đây cũng là cam kết của VIAC trong việc hướng tới các mục tiêu phát triển xanh và bền vững và cụ thể hơn là quy trình trọng tài không giấy tờ (Paperless Arbitration).

Về phía Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC) thuộc VIAC, ông Phan Trọng Đạt – Quyền Giám đốc VMC, cũng đã có phần giới thiệu về hoạt động giải quyết tranh chấp bằng phương thức hòa giải tại VMC cũng như bối cảnh sự phát triển của hòa giải thương mại tại Việt Nam, đặc biệt kể từ khi Nghị định 22/2017/NĐ-CP về hòa giải thương mại có hiệu lực, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các tổ chức và hòa giải viên chuyên nghiệp tham gia hành nghề. Theo ông Đạt, hòa giải không chỉ mang lại giải pháp nhanh chóng, tiết kiệm chi phí và bảo mật thông tin cho các bên, mà còn góp phần duy trì, củng cố quan hệ hợp tác sau tranh chấp – một yếu tố quan trọng trong môi trường kinh doanh hiện nay.

VMC được thành lập và tiếp nhận các vụ hòa giải đầu tiên vào năm 2018, đến nay bước đầu đã ghi nhận những con số tích cực về kết quả giải quyết các vụ việc theo phương thức hòa giải tại trung tâm như 91% vụ việc hòa giải thành và kết thúc với Văn bản công nhận kết quả hòa giải thành (MSA); cùng đó 100% vụ việc kết thúc bằng Văn bản trên đều được các bên tự nguyện thi hành. Tranh chấp đưa ra hòa giải tại VMC ghi nhận sự đa dạng về dải trị giá tranh chấp cũng như lĩnh vực tranh chấp, với hai lĩnh vực chiếm tỷ lệ cao nhất là Mua bán hàng hóa (33,3%) và xây dựng (30,9%). Các bên tranh chấp đến từ Trung Quốc cũng nằm trong nhóm 10 quốc tịch có nhiều bên tranh chấp nhất tại VMC, điểm này cũng ghi nhận sự tương đồng trong thống kê hoạt động giải quyết tranh chấp bằng trọng tài tại VIAC.

Một số hình ảnh tại buổi gặp gỡ và làm việc

Buổi làm việc tiếp tục với phần thảo luận và hỏi đáp giữa đại diện VIAC cùng các thành viên đoàn công tác Cục Mậu dịch Xúc tiến Thương mại Hồng Kông. Nhiều câu hỏi, chia sẻ được đưa ra xoay quanh thực tiễn áp dụng trọng tài và ADR tại Việt Nam, kinh nghiệm triển khai ở Hồng Kông (Trung Quốc) cũng như tiềm năng hợp tác giữa các tổ chức xúc tiến, hỗ trợ doanh nghiệp trong đầu tư kinh doanh xuyên biên giới. Cùng đó, buổi làm việc cũng gợi mở ra những định hướng hợp tác cụ thể trong thời gian tới giữa VIAC và HKTDC, HKIAC nhằm đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp trong việc phòng ngừa, quản trị rủi ro và giải quyết tranh chấp thương mại một cách hiệu quả, góp phần thúc đẩy giao thương và hội nhập kinh tế quốc tế.