Các bài toán mà doanh nghiệp đang muốn tham gia không chỉ là gỡ điểm nghẽn, giải quyết vấn đề của các doanh nghiệp hiện hữu, mà còn là cấu trúc mới của khu vực kinh tế tư nhân trong vai trò động lực tăng trưởng quan trọng.

Dấu mốc “đổi đời”

Các kế sách và đặc biệt là những trăn trở với con đường phát triển đất nước của giới doanh nhân khiến TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam phải thốt lên, thời cơ không có lúc nào thật sự tốt như lúc này để nền kinh tế đạt được các mục tiêu khát vọng, trở thành nước phát triển vào dịp kỷ niệm 100 năm lập nước.

Thậm chí, ông đã chọn năm 2025, với sự ra đời của 4 nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị (Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới và Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới) là một “dấu mốc đổi đời” của kinh tế Việt Nam hiện đại.

“Chúng ta không thể quên Đại hội VI năm 1986 của Đảng, chỉ với quyết sách cho phép người lao động tự tạo ra việc làm, kích thích mọi người đưa vốn vào sản xuất, kinh doanh, chấp nhận sự tồn tại của các thành phần kinh tế, doanh nghiệp tư nhân ào ra. Chính khu vực tư nhân đã đưa nền kinh tế đang trong khủng hoảng, thiếu ăn, thiếu mặc… hồi sinh. Thời điểm hiện nay cũng có điểm tương đồng với năm 1986, nhưng ở một nấc thang cao hơn, với sức mạnh khác biệt”, TS. Trần Đình Thiên nhận định.

Điểm tương đồng này, theo TS. Thiên, không chỉ là tư duy mới về kinh tế tư nhân, lần đầu tiên được khẳng định là một động lực tăng trưởng quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, mà còn là sức sống mãnh liệt của khu vực này, cứ mỗi lần được cởi bỏ rào cản là một lần bừng dậy huy hoàng. “Đó là lý do tôi tin không có thời cơ nào tốt như lúc này để nói về dấu mốc đổi đời của nền kinh tế”, ông khẳng định.

Tuy nhiên, niềm tin này vẫn đang cần thêm bệ đỡ. Về số lượng, dù ngày 5/10/2025, lần đầu tiên Việt Nam ghi nhận con số khoảng 1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động, song vẫn có tới 98% doanh nghiệp tư nhân có quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa.

Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động, kỹ năng quản trị còn hạn chế; năng suất lao động thấp hơn khu vực doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nhà nước; tỷ lệ doanh nghiệp tư nhân tham gia chuỗi cung ứng của doanh nghiệp FDI thấp...

Hơn thế, thực trạng không thể né tránh là nguồn lực của nền kinh tế vẫn chưa thực sự được phân bổ đúng theo nguyên tắc thị trường, môi trường kinh doanh còn nhiều điểm nghẽn, khiến khu vực tư nhân vẫn tự nhận “chỉ có được phần vụn của tấm bánh thị trường”.

“Có một điều mà 40 năm trước chúng ta đã đặt ra, nhưng chưa làm xong, đó là chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, nhưng giờ đã phải nói đến chuyển đổi xanh, chuyển đổi số. Kinh nghiệm của thế giới nói chung, các ‘con rồng châu Á’ nói riêng cho thấy, các nền kinh tế đi trước về công nghệ đều đã giải quyết kinh tế thị trường phát triển rất hiệu quả”, TS. Thiên tâm tư khi chia sẻ về áp lực phát triển phía trước.

Thế giới đang trong vòng chuyển dịch rất lớn, nhưng đủ dài để Việt Nam nhận thấy cơ hội trong thời đại của xu thế phát triển mới, thậm chí khác thường; đủ áp lực để thấy 40 năm Đổi mới vẫn chưa bung xả hết nội lực, thấy cái giá phải trả nếu không đạt được tốc độ trong cuộc đua trên toàn cầu.

Bởi vậy, ông Thiên gọi 4 nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị hội tụ đầy đủ các yếu tố mang sức mạnh mới, hoàn toàn khác biệt so với giai đoạn trước. Trong đó, lực lượng sản xuất chủ đạo là kinh tế tư nhân, Nhà nước ở vai trò kiến tạo, quan hệ sản xuất dựa trên khoa học, công nghệ dẫn dắt và không gian phát triển mới là hội nhập toàn cầu chủ động, sâu rộng, ở tầm cao.

Đặt vấn đề vậy để thấy, việc xoay chuyển tình thế không hề dễ dàng, khi vừa phải giải quyết những tồn tại, vướng mắc hiện tại, vừa phải chuẩn bị nền tảng cho mục tiêu tăng trưởng rất cao ở giai đoạn kế tiếp. Việc càng khó trong bối cảnh thể chế được nhận diện là phát triển chưa đồng bộ, là “điểm nghẽn của điểm nghẽn”.

Theo Đầu tư chứng khoán đăng ngày 23/10/2025