...

Xử lý nợ xấu trong đại dịch Covid-19: Đề xuất nâng Nghị quyết 42 thành luật

23 Tháng 6, 2021

Theo Luật sư Trương Thanh Đức, các quy định pháp luật đã có tác dụng rất tốt trong việc xử lý nợ xấu, tuy nhiên, chính sách vẫn có những điểm “xấu” và vẫn cần phải hoàn thiện để bảo đảm việc xử lý nợ xấu nói chung của nền kinh tế và nợ xấu nói riêng của ngành Ngân hàng cần tốt hơn.

 
Luật sư Trương Thanh Đức, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC)
 

Tuy nhiên, điểm sai không hợp lý lại làm được là 1/5 điều kiện: Thỏa thuận thu giữ tài sản thế chấp. Trên thực tế, điều này không thực thi. Điểm cần thiết lại không làm được: Thủ tục rút gọn (Nghị quyết 42/2017/NQ-QH14 và Nghị quyết 03/2018/NQ-HĐTP). Vấn đề then chốt, quan trọng nhất mà Nghị quyết 42 đã mang lại, đó là tác động đến nhận thức: Được cả hệ thống chính trị và nghiệp vụ ủng hộ: Chính quyền, công chứng, đấu giá, đăng ký nhà đất,… Nhận thức và sức ép đối với khách hàng và bên tài sản bảo đảm thế chấp trước vấn đề mấu chốt quan trọng nhất là: Thu giữ tài sản thế chấp. Thay vì chây ỳ, trì hoãn có lợi trước đây, thì trở thành bất lợi đối với khách hàng và người có tài sản thế chấp từ sau khi Nghị quyết 42 có hiệu lực. "Thứ nhất, về Nghị quyết 42/2017/NQ-QH14, được ban hành chậm nhưng tốt, thể hiện qua kết quả xử lý nợ xấu. Nguyên nhân thứ 2 của việc xử lý được nhiều nợ xấu, đó là thời gian. Thứ hai, qua nhiều năm, thì không có lý gì không xử lý được nợ xấu, nhất là đối với nợ có tài sản bảo đảm. Thời gian chữa lành mọi vết thương và nợ xấu.

Về Thông tư số 01/2020 và 03/2021/TT-NHNN, tôi cho rằng mục tiêu hỗ trợ là cần thiết; tác dụng trợ giúp tốt. Rất cần phải giãn, hoãn, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn; Tác dụng không chỉ cho phía doanh nghiệp, mà đồng thời cho cả ngân hàng, rộng ra là nền kinh tế xã hội; Cổ phiếu ngân hàng tăng giá mạnh, thị trường chứng khoán tăng vọt cũng nhờ 'công' rất lớn của hai Thông tư này. Vậy mặt phải là 'công' thì đã rõ, nhưng mặt trái thì có 'tội' hay không?

Có hai phần chính của “chính sách COVID” là cho phép (nhưng gần tương đương với bắt buộc, hay tính chất bắt buộc cao) các tổ chức tín dụng cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ. Tiếp tục cho vay, thực chất là hạ chuẩn cho vay. Nếu hai Thông tư không cho phép thì ngân hàng không được làm. Bên cạnh đó là khuyến khích (không bắt buộc, hay tính chất bắt buộc thấp) các tổ chức tín dụng hỗ trợ khách hàng bằng các chính sách ưu đãi, trong đó có thỏa thuận miễn, giảm lãi, phí, phạt,… Nếu hai Thông tư không cho phép thì ngân hàng vẫn được làm.

Tuy nhiên, lại có nguy cơ dẫn đến sai bản chất, thực chất bởi nợ xấu phải là nợ xấu và vẫn là nợ xấu, vì không có lý do gì để tốt lên, để thành nợ tốt. Về bản chất là việc xử lý tạm khoanh nợ, tạm thời được miễn trách, tạm thời không áp dụng “chế tài” xấu; để hỗ trợ cả hai phía doanh nghiệp và ngân hàng. Tuy nhiên, xử lý như hai Thông tư thì có nguy cơ gây nhầm lẫn, chủ quan, đánh giá không đúng bản chất, tính chất của nợ xấu, dẫn đến nguy cơ rất lớn cả về chất lượng tín dụng trong tương lai gần cũng như ý thức tuân thủ pháp luật. Từ đó, dễ đến nguy cơ xóa mất thành quả, công sức nhiều năm yêu cầu thực hiện phân loại nợ đúng; thực hiện đúng về tích lập và sử dụng dự phòng, đánh giá đúng chất lượng tín dụng, xác định đúng tình trạng rủi ro", Luật sư Trương Thanh Đức nhấn mạnh, đồng thời đưa ra một số đề xuất, kiến nghị:

"Về Nghị quyết 42 cần sửa đổi, triển khai, hiện thực hóa thủ tục rút gọn theo Nghị quyết 42 và 03 cho các khoản nợ xấu cho vay từ 15/8/2017 các khoản nợ xấu phát sinh sau ngày 15/8/2022. Cần phải tiếp tục kéo dài hiệu lực Nghị quyết 42. Tốt nhất là nâng lên thành luật và áp dụng cho đến khi nào Hệ thống Tòa án thực sự giải quyết được một cách nhanh chóng yêu cầu đòi nợ của ngân hàng, không chỉ riêng thủ tục rút gọn. Quy định rõ ràng hơn, cụ thể hơn, hợp lý hơn, khả thi hơn. Giờ không làm ngay thì lại không kịp.

Về Thông tư 42, giữ nguyên nhóm nợ, giữ nguyên nợ xấu để đánh giá đúng chất lượng tín dụng, nhất là chưa xác đinh được khi nào hết dịch. Và dù có hết dịch thì cũng còn tiếp tục khó khăn rất lâu nữa. Đồng thời cho phép áp dụng các cơ chế tương tự như hiện nay.

Đối với VAMC, cần xem xét giảm thiểu, tiến tới bỏ cơ chế mua bán nợ 'kỹ thuật', thay bằng cơ chế 'khoanh nợ'.

Về các chính sách khác, khôi phục cơ chế pháp lý 'khoanh nợ', trước đây đã từng được thực hiện trong ngành Ngân hàng, hiện nay vẫn đang áp dụng đối với việc xử lý nợ quốc gia và một số lĩnh vực như cho vay của các Quỹ Đầu tư phát triển địa phương. Đặt ra cơ chế cho phép xoá nợ gốc nói chung, trong trường hợp xử lý nợ xấu nói riêng".Đối với VAMC, cần xem xét giảm thiểu, tiến tới bỏ cơ chế mua bán nợ 'kỹ thuật', thay bằng cơ chế 'khoanh nợ'.

Theo Báo điện tử Tiền Phong

Tin liên quan

  • VCCI
    VIBOnline
    Trường đại học ngoại thương
    Trường Đại Học Luật
    VCCI