Chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn mà trở thành chiến lược ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp, nhất là khi Việt Nam đã cam kết phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050 tại COP 26.
Kỹ sư Công ty cổ phần Shinec kiểm tra hệ thống xử lý nước thải tại Khu công nghiệp nam cầu Kiền (thành phố Hải Phòng). (Ảnh: KHÁNH AN)
Hiện nay, doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với nhiều áp lực từ các quy định quốc tế như CBAM của EU hay các tiêu chuẩn môi trường-xã hội-quản trị (ESG). Điều này đòi hỏi cần có sự đồng hành của Nhà nước thông qua các chính sách hỗ trợ nhằm giúp quá trình chuyển đổi xanh diễn ra nhanh, hiệu quả, biến thách thức thành cơ hội, thúc đẩy nền kinh tế xanh, tạo động lực tăng trưởng bền vững.
Chuyển đổi xanh là quá trình chuyển đổi kinh tế theo hướng thân thiện với môi trường, giảm phát thải khí nhà kính và sử dụng tài nguyên hiệu quả. Từ đó mang lại lợi ích đa chiều và chiến lược lâu dài đối với doanh nghiệp trong nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Theo đánh giá của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, việc áp dụng chuyển đổi xanh mang lại tác động kép khi giúp các doanh nghiệp giảm phát thải các-bon 15-25% nhờ đầu tư vào năng lượng tái tạo, tiết kiệm 20-30% số chi phí năng lượng hằng năm. Đồng thời, tạo cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế rộng lớn, nâng cao thương hiệu, giá trị xuất khẩu khi các sản phẩm “xanh” luôn được ưu tiên trong các hiệp định thương mại tự do như CPTPP hay EVFTA,...
Việc áp dụng chuyển đổi xanh mang lại tác động kép khi giúp các doanh nghiệp giảm phát thải các-bon 15-25% nhờ đầu tư vào năng lượng tái tạo, tiết kiệm 20-30% số chi phí năng lượng hằng năm.
(Đánh giá của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam)
Lợi ích của chuyển đổi xanh rất rõ ràng, nhưng quá trình này tại Việt Nam vẫn còn không ít bất cập, khiến nhiều doanh nghiệp chùn bước. Theo đó, chi phí đầu tư ban đầu cao được xác định là rào cản lớn nhất với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc lắp đặt hệ thống năng lượng tái tạo hay công nghệ xử lý chất thải có thể tốn hàng triệu USD, trong khi lợi nhuận ngắn hạn chưa rõ ràng.
Thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao và thiết bị công nghệ tiên tiến, hiện đại cũng là “điểm nghẽn” cản trở con đường “xanh hóa” của doanh nghiệp.
Theo khảo sát gần đây của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, chỉ khoảng 30% số doanh nghiệp được hỏi có đội ngũ nhân sự chuyên môn am hiểu về ESG, dẫn đến tình trạng “xanh giả” hoặc chậm trễ trong “tuân thủ xanh”. Hơn nữa, khung khổ pháp lý vẫn chưa đồng bộ với tiêu chuẩn quốc tế, gây chồng chéo thủ tục và rủi ro pháp lý, khiến doanh nghiệp e ngại khi đầu tư.
Để khẳng định cam kết phát triển xanh, đồng hành cùng doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản định hướng quan trọng. Trong đó là việc ban hành Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030; Đề án phát triển kinh tế tuần hoàn,…
Tuy nhiên, theo ThS. Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), gánh nặng thủ tục hành chính, chi phí không chính thức và sự thiếu đồng bộ trong thực thi pháp luật vẫn là những áp lực khi quá trình chuyển đổi xanh của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa đang gặp khó trong tiếp cận các nguồn lực tài chính xanh, tư vấn kỹ thuật.
Do đó, Chính phủ cần có những hành động cụ thể để tháo gỡ quyết liệt hơn các vướng mắc về thể chế, thực thi chính sách, năng lực cạnh tranh xanh và khả năng thu hút đầu tư giá trị cao; cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong các lĩnh vực then chốt như đầu tư, đất đai, môi trường, xây dựng.
Việc thúc đẩy đầu tư và phát triển doanh nghiệp xanh, hình thành hệ sinh thái tài chính xanh hiệu quả cũng là điều kiện tiên quyết để thúc đẩy chuyển đổi xanh tại Việt Nam.
.png "Trường đại học ngoại thương"){kind=logo}
