Trong nhiều năm qua, quyết tâm phát triển kinh tế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, phát triển kinh tế tư nhân của Đảng và Nhà nước đã thể hiện rất rõ ràng và mạnh mẽ với hàng loạt Nghị quyết được ban hành nhằm hỗ trợ doanh nghiệp (DN). Kỳ vọng đối với các DN tư nhân đang rất lớn. Đây là lực lượng chủ chốt không thể thay thế trong việc nâng cao nội lực của nền kinh tế. Tuy nhiên cũng còn nhiều việc phải làm.
Đó là chia sẻ của ĐBQH Phan Đức Hiếu - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC).
ĐBQH Phan Đức Hiếu - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC).
Cơ hội và thách thức
Theo TTV. Phan Đức Hiếu, trong giai đoạn vừa qua nếu nhìn vào các chỉ số kết quả về phát triển kinh tế - xã hội sẽ thấy rất nhiều những dấu hiệu tích cực, kèm theo đó là những khó khăn của cộng đồng DN. Nhưng nếu như nhìn vào cái kết quả chung rõ ràng đều thấy dấu ấn rất là tích cực của cộng đồng doanh nhân như là thu ngân sách, tăng trưởng, vấn đề xuất nhập khẩu...
Doanh nghiệp đang kỳ vọng vào những độ mở của những chính sách để phát triển. Ảnh: Khắc Kiên
"Phần lớn những kết quả đấy từ đâu ra. Chúng ta thấy một điểm rất là rõ ràng tất cả những kết quả về cơ bản là từ DN. Dù gặp cả những khó khăn bên ngoài lẫn những khó khăn nội tại thì những nỗ lực quyết tâm, đóng góp của cộng đồng DN cho sự phát triển và tăng trưởng kinh tế nói chung lại rất đáng ghi nhận" - TTV. Phan Đức Hiếu chỉ ra.
Bối cảnh hiện nay vừa là cơ hội nhưng cũng là thách thức để các DN có thể khẳng định và nâng cao năng lực thích ứng, năng lực quản trị để bứt phá vươn lên. Các DN đã gia nhập thị trường trước có thể bị dừng hoạt động nếu chất lượng, dịch vụ và tiện ích không được đảm bảo hoặc không duy trì được và bị thay thế bởi ý tưởng mới, mô hình kinh doanh mới.
Nhiều DN phản ánh rằng, trước đây, khi đã thâm nhập được thị trường, dù gặp khó khăn trong một số giai đoạn, song các đơn hàng sẽ tự động quay trở lại trong trường hợp tiêu dùng phục hồi. Tuy nhiên hiện nay đã không còn dễ dàng như thế. Các DN đang phải cạnh tranh để chiếm lĩnh, duy trì thị trường cả trong nước và quốc tế, trong bối cảnh sức mua còn yếu, phục hồi chậm. Sự phát triển của khoa học công nghệ và hành vi của người tiêu dùng cũng đang rất khó dự đoán, các sản phẩm giảm phát thải được quan tâm hơn.
Câu chuyện cạnh tranh quốc tế đã rất khác so với tư duy kinh doanh hiện nay của đa phần DN. Nhiều trường hợp kinh doanh nhưng không có sự chuẩn bị một cách bài bản và những kịch bản ứng phó với rủi ro có thể xảy ra thì dễ thất bại.
Chủ động bãi bỏ thay vì "sửa đổi"
ĐBQH. TTV. Phan Đức Hiếu cho hay, DN mong muốn nhất hiện nay là thể chế kinh tế phải hiệu quả hơn, tự do hơn, cạnh tranh hơn và giảm thiểu tối đa sự can thiệp của Nhà nước vào các hoạt động đơn thuần. Nếu làm được điều này, tự khắc nền kinh tế sẽ tốt hơn, tăng trưởng không phải dè dặt mà sẽ có sự bứt phá. Đó là thể chế kiến tạo để nền kinh tế năng động, kéo dài tăng trưởng theo chu kỳ bền vững hơn, hiệu quả hơn.
Kiểm tra sản phẩm trong dây chuyền sản xuất của Tập đoàn Sơn Hà. Ảnh: Khắc Kiên
Tư duy là tập trung vào "bãi bỏ" và chủ động bãi bỏ thay vì "sửa đổi" chút ít. Bãi bỏ không chỉ giới hạn ở những điều kiện, thủ tục đã được phản ánh là có bất cập mà chủ động xét thấy không cần thiết cũng cần phải bãi bỏ để rút ngắn thời gian, giảm chi phí thực hiện các thủ tục; bãi bỏ không phải là bỏ quản lý Nhà nước mà là thay đổi tư duy quản lý. "Muốn có nhiều DN và có DN lớn nhanh, bền vững hơn phải mở rộng quyền tự do kinh doanh. Kỳ vọng đối với các DN tư nhân đang rất lớn. Đây là lực lượng chủ chốt không thể thay thế trong việc nâng cao nội lực của nền kinh tế" - TTV. Phan Đức Hiếu nhấn mạnh.
Để DN có thể hội nhập sâu rộng hơn và chiếm lĩnh các thị phần kể cả trong nước quốc tế, TTV. Phan Đức Hiếu cho rằng, trước mắt, cần rà soát lại tổng thể các chính sách hỗ trợ đã được ban hành, áp dụng đối với DN từ trước đến nay để khu trú, thiết kế lại các giải pháp trên cơ sở đảm bảo không trùng lặp, chồng lấn, có trọng tâm, trọng điểm, đáp ứng đúng nhu cầu DN, kèm theo nguồn lực.
Cần giảm hành chính hóa chính sách hỗ trợ, giảm cơ chế xin - cho. Thay vào đó, nên sử dụng cơ chế tự động, không cần DN làm thủ tục đăng ký, kê khai - như cơ chế miễn, giảm nghĩa vụ tài chính đồng loạt (thuế, phí, tiền sử dụng đất...). Với cách này, chi phí tuân thủ, bao gồm cả tuân thủ quy định và chi phí tiếp cận các chính sách hỗ trợ, mới có thể giảm được.
"Việc thực hiện chính sách hỗ trợ bằng cơ chế thị trường vừa giúp nâng cao hiệu quả, tính công bằng vừa có thể tạo ra cơ hội kinh doanh mới với sự tham gia DN tư nhân vào hoạt động hỗ trợ" - TTV. Phan Đức Hiếu nói.
Quyết tâm của Chính phủ trong việc tháo gỡ khó khăn cho DN và nền kinh tế thời gian qua và tới đây là rõ ràng. Cơ hội để tạo ra những cải cách cơ chế, chính sách mạnh mẽ hơn nữa đang rất rộng mở. Bản thân DN cũng phải tự nâng cao năng lực quản trị của mình để phát triển một cách chuyên nghiệp, dài hạn và bền vững.
"Thậm chí, tôi rất xót xa khi chứng kiến nhiều DN thực hiện hợp đồng, thỏa thuận kinh doanh theo thói quen của mình, theo suy nghĩ của mình mà bỏ qua nội dung đã thỏa thuận dẫn đến thiệt hại không đáng có. Nhiều DN khi phát triển đến một quy mô nhất định nhưng không có khung khổ quản trị hiệu quả dẫn đến tranh chấp nội bộ cổ đông, người quản lý, khó chuyển giao thế hệ… dẫn đến suy yếu DN - đây là điều đáng tiếc" - TTV. Phan Đức Hiếu chia sẻ.
Giờ đây, DN cần bài bản hơn, dự liệu được các rủi ro bao gồm cả rủi ro pháp lý trong thủ tục, tranh chấp hợp đồng…. Chi phí hỗ trợ pháp lý cần coi là một phần chi phí kinh doanh.
Đất nước có thể vươn mình trong 2 thập kỷ tới để hiện thực hóa khát vọng 2045 hay không, phụ thuộc rất lớn vào tốc độ và hiệu quả của việc thực thi các cải cách đột phá sắp tới. Khi có môi trường kinh doanh trong sạch, lành mạnh, DN tư nhân sẽ vững vàng phát triển trong dài hạn và đạt được những kỳ vọng, trông đợi của nền kinh tế.
Theo Báo Kinh tế Đô thị đăng ngày 28/08/2025
.png "Trường đại học ngoại thương"){kind=logo}
