"Xây dựng nền kinh tế tự lực, tự cường không phải là tự cung tự cấp. Phải tận dụng đươc 3 yếu tố. Đó là địa thế, địa chính trị vai trò của đất nước là nguồn nhân lực, tài năng, con người, kể cả bề dày nền văn hóa; là những doanh nhân Việt, thương hiệu Việt đủ mạnh thực hiện được chức năng phát triển nền kinh tế tự lực tự cường, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số...", chuyên gia kinh tế, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) TS Trần Du Lịch nhấn mạnh tại hội thảo "Xây dựng nền kinh tế tự lực, tự cường do Báo Thanh niên tổ chức sáng 30.5.2025.
TS Trần Du Lịch bày tỏ tâm đắc với chủ đề của hội thảo, ông nhấn mạnh, đây là thời cơ vàng để xây dựng nền kinh tế tự lực, tự cường và đặt câu hỏi: Chúng ta phải tự lực, tự cường thế nào trong thời đại toàn cầu hóa của các nền kinh tế? Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị đã được chuyển tải, thể chế hóa vào Nghị quyết 198 của Quốc hội cực kỳ cụ thể.
Từ đó, ông phân tích, xây dựng nền kinh tế tự lực, tự cường không phải tự cung tự cấp. Sai lầm là phân công lao động trở lại để nước Mỹ làm giày dép, quần áo. Tự lực, tự cường gắn với sự độc lập tự chủ, phải tham gia vào việc phân công lao động toàn cầu nhưng chuyển từ những quan hệ kinh tế đầu tư và thương mại từ lệ thuộc sang tương thuộc. Rằng tôi cần anh, anh cần tôi trong chuỗi giá trị. Thời nay, ai cũng muốn ngồi vào công đoạn sản xuất có giá trị gia tăng cao nhất, nhưng không phải ai cũng có thể ngồi vào chỗ ấy. Vì vậy mới có nền kinh tế đại công xưởng của thế giới sớm, nhưng nền kinh tế "lẹt đẹt" gia công... Đấy là vấn đề của bài toán cần phải giải.
Chuyên gia kinh tế, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) TS Trần Du Lịch phát biểu tại hội thảo
"Đây cũng là vấn đề mà Tổng Bí thư Tô Lâm trăn trở, bức xúc, tâm huyết rất nhiều. Chúng ta mang tiếng xuất khẩu nhiều, nhưng giá trị thu về quá thấp, xuất khẩu nhiều nhưng xuất giùm người ta nhiều quá, tỷ lệ nội địa hóa không bao nhiêu, xuất 10 tỉ, nhưng nhập khẩu hết 9 tỉ USD thì còn chả bao nhiêu. Thế thì tại sao gọi đây là cơ hội vàng?, có là thời cơ duy nhất của dân tộc Việt Nam nhằm thực hiện khát vọng có thể trở thành nước phát triển có thu nhập cao và thịnh vượng năm 2045 hay không. Nếu không làm được điều này trong thời kỳ này, đặc biệt trong 10 - 15 năm tới khi chuyển vào giai đoạn dân số già sẽ không còn cơ hội. Tôi hay nói "now and never". Bây giờ và không bao giờ nữa. Đây là thời cơ vàng, nếu bỏ qua ta có lỗi với dân tộc.
Chúng ta nhận thức được giai đoạn sắp tới, sau chiến tranh thế giới thứ 2 đến giờ, có khoảng 160 quốc gia giành độc lập, từng nghèo nàn lạc hậu, phụ thuộc nông nghiệp đi lên, nhưng số nước thành công, trở thành nước phát triển, đếm không quá 2 bàn tay. Có nghĩa là cơ hội không dành cho tất cả. Trong 150 năm chỉ 13 quốc gia có mức tăng trưởng cao trong 20 - 25 năm qua...", ông nói.
Tuy vậy, TS Trần Du Lịch nói, không phải mọi quốc gia thực hiện được khát vọng. Đó là thời cơ trong hơn 40 năm tham gia xây dựng thể chế, chưa bao giờ chúng ta có hệ thống đổi mới mà Tổng Bí thư gọi là bộ tứ trụ cột. Từ Nghị quyết 18 tổ chức lại nền hành chính, Nghị quyết 69 về xây dựng pháp luật, lần đầu tiên xây dựng nền công vụ hiệu năng, hiệu lực. Đó là nhà nước kiến tạo phát triển, chuyển từ quản lý sang phục vụ. Thứ 2 là vấn đề thời đại, có Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Chưa bao giờ chúng ta có chính sách đột phá lớn như vậy. Thứ 3 là cũng chưa bao giờ ta nghĩ kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất bằng công cụ chuyển đổi số. Cuối cùng, Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Quan hệ thời đại ngày nay cực kỳ phức tạp, cực kỳ quan trọng, chúng ta muốn thay đổi nguồn cung cấp nguyên liệu, phải làm gì? Những Nghị quyết 57, 59 rồi Nghị quyết 68, 198... có thể thực hiện khát vọng đó, mở ra thời kỳ mới cho dân tộc.
Thời cơ vàng để phát triển nền kinh tế tự lực, tự cường
Trong nền kinh tế này, biết khai thác tối đa tài nguyên thiên nhiên, vị thế, địa lý; nguồn nhân lực, yếu tố con người; lực lượng doanh nghiệp tăng tốc sau Nghị quyết 68, nói đúng hơn là mong muốn có lực lượng sản phẩm doanh nghiệp Việt lớn mạnh có thể thực hiện chức năng, vai trò quan trọng trong thúc đẩy quá trình phát triển. Đặc biệt trong đổi mới sáng tạo, chuyển đổi kép.
Từ những ý trên, TS Trần Du Lịch thông tin có 3 nhân tố quan trọng có thể thay đổi pháp lý trong thời gian tới để hiện thực hóa khát vọng của dân tộc. Về khung pháp lý nhằm cụ chế hóa các nghị quyết ra đời sống, trong tháng 6 tới, Quốc hội sẽ hoàn thành việc này. Với Nghị quyết 198 của Quốc hội, tại điều 5 và 6 liên quan cải cách môi trường kinh doanh, môi trường đầu tư... theo TS Trần Du Lịch, để sửa đổi pháp luật theo tinh thần nghị quyết cần có thời gian, sẽ phải có vấn đề mất vài ba năm mới sửa xong. Thế nên, cái nào không sửa kịp, theo Nghị quyết 198 ghi rõ nội dung nào nghị quyết quy định, khác luật khác, theo nghị quyết để làm. Đó là vấn đề cực kỳ quan trọng. Quan trọng nhất là thay đổi nhận thức bộ máy vận hành, mà bộ máy vận hành chỉ phải thay đổi khi nhận thức thay đổi một cách mạnh mẽ....
Về phía doanh nghiệp, TS Trần Du Lịch đặt ra nhiều vấn đề. Rằng cần nhìn lại những nhược điểm khắc phục được không? Liên kết hay mỗi người một mâm? Chúng ta xây dựng được môi trường mà ở đó, không có doanh nghiệp làm ăn gian dối? Chúng ta có chấp nhận người làm ăn gian dối ngồi chung với người làm ăn đàng hoàng nghiêm túc không....
.jpg)
.png "Trường đại học ngoại thương"){kind=logo}
