Để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng cao của nền kinh tế, yêu cầu đặt ra đối với công tác điều hành giá là phải luôn bảo đảm hai mục tiêu hỗ trợ sản xuất, tăng trưởng kinh tế và kiểm soát chỉ số giá tiêu dùng theo mục tiêu Quốc hội giao.
Đến nay, theo báo cáo thống kê mới công bố, lạm phát mới chỉ tăng 3,27% so với cùng kỳ, thấp hơn nhiều so với mục tiêu kiểm soát lạm phát cả năm ở mức 4-4,5% Quốc hội giao.
Điều đáng nói là theo các chuyên gia, nền kinh tế của chúng ta vẫn còn dư địa để kiềm chế lạm phát mà không ảnh hưởng quá nhiều đến mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trong năm nay, từ 2 con số từ năm 2026:
Lạm phát duy trì ổn định nhờ điều hành giá linh hoạt
Theo báo cáo kinh tế xã hội 10 tháng, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Việt Nam từ đầu năm tăng dưới 4%, thấp hơn mục tiêu 4,5% mà Quốc hội đề ra từ đầu năm. Như vậy, đây là năm thứ 11 liên tiếp, lạm phát được kiểm soát dưới 4% trong bối cảnh nền kinh tế trở lại quỹ đạo tăng trưởng cao.
Lý giải việc lạm phát của Việt Nam vẫn ổn định trong khi chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ đều nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng, các chuyên gia cho rằng, nguyên nhân chủ yếu là do dòng tiền quay vòng chậm.
Ảnh minh họa
Yếu tố quan trọng khác hỗ trợ cho mục tiêu kiềm chế lạm phát từ đầu năm đến nay là giá cả các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, xăng dầu được kiểm soát chặt, kết hợp với việc bảo đảm nguồn cung dồi dào.
Theo bà Nguyễn Thu Oanh, Trưởng Ban thống kê dịch vụ và giá, Cục Thống kê, Bộ Tài chính, việc duy trì lạm phát ở mức thấp là nhờ chính sách điều hành giá linh hoạt của Chính phủ:
“Trong thời gian vừa qua, công tác điều hành giá của Chính phủ đã thực hiện rất linh hoạt và thận trọng qua đó kiểm soát tốt được lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mỗ. Tuy nhiên, với áp lực lạm phát từ nay đến cuối năm, chúng tôi đánh giá nó vẫn hiện hữu và chúng ta vẫn phải thận trọng trong công tác điều hành giá cả.
Thứ nhất là căng thẳng địa chính trị kéo dài, sự gia tăng bảo hộ thương mại, chính sách thuế của Mỹ cũng sẽ tác động đến lạm phát của thế giới qua đó tác động đến Việt Nam. Bên cạnh đó, dịp lễ tết, giá một số mặt hàng như lương thực, may mặc, vật liệu xây dựng, thiên tai bão lũ cũng khiến cho giá của một số địa phương tăng lên. Với dư địa chính sách hiện nay còn khá lớn cũng như kinh nghiệm điều hành của chính phủ, chúng tôi tin rằng vẫn sẽ nằm trong mục tiêu quốc hội đề ra”…
Người dân mua sắm hàng hóa tại siêu thị Winmart. Ảnh: Trần Việt/TTXVN
Dư địa chính sách còn lớn, áp lực giá cuối năm không quá đáng ngại
Về lý thuyết, CPI hay chỉ số giá tiêu dùng của một số mặt hàng thiết yếu, là thước đo quan trọng để đánh giá mức độ lạm phát trong một nền kinh tế. Nếu CPI tăng nhanh chóng có thể dẫn đến lạm phát, làm giảm sức mua của đồng tiền, gây ra những tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Tuy nhiên, với chỉ số giá tiêu dùng hiện nay, nguy cơ lạm phát giai đoạn cuối năm, mặc dù không phải không có, nhưng không quá đáng ngại.
Lý do thứ nhất, áp lực tỷ giá không còn căng thẳng như cách đây vài tháng, việc đồng đô la không tăng so với tiền đồng khiến giá hàng hóa nhập khẩu duy trì ở mức ổn định hoặc ít nhất cũng không tăng nhiều.
Thứ hai, mức lạm phát hiện tại vào khoảng 3,2% trong khi ngưỡng Quốc hội cho phép lên đến 4,5%, tức là giai đoạn cuối năm nếu tốc độ giải ngân vốn đầu tư công, chi tiêu của người dân tăng lên, Chính phủ vẫn còn dư địa kiểm soát lạm phát, như giảm thuế, tăng lãi suất ngân hàng.
TS. Võ Trí Thành, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), nhận định:
“Có thể nói là chúng ta kết hợp rất nhiều biện pháp để kiểm soát lạm phát, dùng các biện pháp tài khóa ví dụ giảm một số loại thuế qua đó giảm giá xăng dầu. Bên cạnh đó chúng ta cũng sử dụng công cụ của chính sách tiền tệ để kiểm soát lạm phát hay áp lực lớn như vậy.
Việc giữ ở mức tương đối tỷ giá đồng Việt Nam làm giảm chuyển giá nhập khẩu. Thứ hai là nâng lãi suất để bảo vệ hơn nữa giá trị của đồng nội tệ, từ đó giữ tiền ở trong hệ thống ngân hàng, giảm áp lực lạm phát. Cho đến nay, có thể nói mục tiêu lạm phát trung bình dưới 4% chúng ta có thể đạt được”…
Theo như ý kiến của TS. Võ Trí Thành, giai đoạn này tăng nhẹ lãi suất có thể ảnh hưởng đến tình hình sản xuất kinh doanh nhưng lại đảm bảo cân đối dòng tiền trong nền kinh tế, làm sao lượng cung tiền không vượt quá cầu, vòng quay tiền cũng không quá nhanh. Cụ thể, tính đến hết tháng 9, lượng cung tiền ra thị trường tăng 8,5%, tín dụng tăng 13,4% so với đầu năm tuy nhiên, vòng quay tiền chỉ ở mức 0,65 lần, thấp hơn đáng kể so với mức thông thường của vòng quay tiền là 0,9.
Người dân mua hàng hóa tại siêu thị ở Hà Nội. Ảnh: Minh Đức
Chính vì thế, dư địa kiểm soát lạm phát của chúng ta còn đủ để Ngân hàng Nhà nước áp dụng chính sách tiền tệ nới lỏng từ nay đến cuối năm mà không phải quá lo lắng về vấn đề giá cả các mặt hàng tăng nhanh. TS. Bích Lâm, nguyên Cục trưởng Cục Thống kê, Bộ Tài chính, cho biết:
“Chính sách của Chính phủ, của cộng đồng doanh nghiệp và của toàn bộ hệ thống chính trị đã điều hành linh hoạt, hiệu quả. Đơn cử như chính sách tiền tệ luôn đưa ra mục tiêu kiểm soát lạm phát trong điều hành vì vậy chúng ta mới kiểm soát thành công ”…
Rõ ràng, lạm phát không phải vấn đề không đáng lo ngại trong năm 2025, khi mà CPI bình quân cả năm 2025 dự báo ở mức 3,8 đến 4%, thấp hơn mức mục tiêu của Quốc hội, nhờ tác động cộng hưởng của các yếu tố hỗ trợ kiềm chế lạm phát; bảo đảm nguồn cung hàng hóa, dịch vụ thiết yếu trong nước.
Bên cạnh đó, việc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam điều hành tỷ giá, lãi suất cơ bản ổn định và sự phối hợp giữa chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ ngày càng tốt hơn cũng là yếu tố hỗ trợ kiềm chế lạm phát trong bối cảnh hiện nay.
.png "Trường đại học ngoại thương"){kind=logo}
