TTV Đậu Anh Tuấn: “Việc luật hóa phải đi đôi với cơ chế cập nhật, thử nghiệm và phản hồi chính sách hiệu quả”

Nhằm góp phần xây dựng cơ sở pháp lý vững chắc cho sự phát triển và ứng dụng AI tại Việt Nam. Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội và Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Hội thảo: "Góp ý hoàn thiện Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo".

Trí tuệ nhân tạo (AI) đã có sự triển nhanh trong những năm gần đây. AI là nền tảng công nghệ mang tính đột phá của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tác động sâu rộng tới mọi lĩnh vực: từ sản xuất, kinh doanh, giáo dục, y tế, giao thông, đến quốc phòng và an ninh. Tại Việt Nam, AI được xác định là một trong những công nghệ ưu tiên quốc gia, đóng vai trò then chốt trong chuyển đổi số, phát triển kinh tế tri thức và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Đánh giá cao việc xây dựng dự án Luật Trí tuệ nhân tạo, theo ThS Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế của VCCI, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), việc Quốc hội và Chính phủ chủ động xây dựng Luật Trí tuệ nhân tạo là một bước đi kịp thời, thể hiện tư duy kiến tạo thể chế, đón bắt xu thế công nghệ và khơi mở không gian đổi mới sáng tạo. Đây là đạo luật đầu tiên tại Việt Nam đặt nền móng pháp lý cho toàn bộ hệ sinh thái AI - từ phát triển, ứng dụng, đến quản lý rủi ro và bảo vệ quyền lợi người dân.

Từ góc nhìn doanh nghiệp, VCCI đánh giá cao tinh thần cầu thị, khoa học và đổi mới trong Dự thảo Luật. Nhiều nội dung then chốt đã được tiếp cận theo chuẩn mực quốc tế như: quản lý dựa trên rủi ro, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox), đạo đức và quyền con người trong AI, hay các quy định về minh bạch, giải trình và gắn nhãn nội dung sinh ra bởi AI.

Đồng thời, ông Đậu Anh Tuấn đưa ra đề nghị: "Tôi cho rằng, cần bảo đảm sự linh hoạt và khả năng thích ứng trong khung khổ pháp lý, bởi AI luôn thay đổi nhanh. Do đó, việc luật hóa phải đi đôi với cơ chế cập nhật, thử nghiệm và phản hồi chính sách hiệu quả. Cần giảm tối đa rào cản hành chính cho doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ, starup- cần thiết lập quy trình đơn giản, minh bạch và thực sự phục vụ doanh nghiệp. Cùng với đó, cần đầu tư mạnh mẽ, nghiêm túc cho hạ tầng dữ liệu và tính toán; và xác định rõ trách nhiệm pháp lý trong toàn bộ chuỗi giá trị AI từ nhà phát triển, nhà cung cấp đến đơn vị triển khai. Tạo dựng một hành lang pháp lý vừa đủ an toàn để khuyến khích đổi mới, vừa đủ minh bạch để kiểm soát rủi ro".

Góp ý kiến tại hội thảo, từ góc độ của các chuyên gia, hiệp hội doanh nghiệp, doanh nghiệp cho rằng, cần tạo không gian cho AI phát triển. Theo đó cần quy định rõ hơn về quyền sở hữu trí tuệ, vạch ra ranh giới về quyền sở hữu trí tuệ giữa các nhà cung cấp, phát triển và triển khai; cần quy định cụ thể, rõ ràng hơn về phạm vi, mức độ áp dụng AI phải gắn nhãn nhằm bảo đảm sự minh bạch; nghiên cứu bổ sung nguyên tắc miễn trừ trách nhiệm đối với những cá nhân, tổ chức phát triển AI phục vụ vì lợi ích công cộng nếu cá nhân, tổ chức đó đã bảo đảm tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc cơ bản trong dự thảo luật.

Việc xây dựng Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là yêu cầu cấp thiết để quản lý một lĩnh vực công nghệ mới, mà còn là cơ hội để Việt Nam thể hiện tư duy kiến tạo thể chế, đón đầu xu thế toàn cầu. Với tinh thần cầu thị, đổi mới và đồng hành - Luật Trí tuệ nhân tạo đang được kỳ vọng khi được ban hành sẽ là nền tảng vững chắcthúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Từ đó góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước trong kỷ nguyên số.

Theo Báo Mới đăng ngày 18/10/2025